Prawo a zwierzęta



Dz.U. 1997 Nr 111 poz. 724
USTAWA z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierzÄ…t
 
 
Rozdział 1
Przepisy ogólne
 
Art. 1.
1. Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą.
Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.
2. W sprawach nieuregulowanych w ustawie do zwierzÄ…t stosuje siÄ™ odpowiednio
przepisy dotyczÄ…ce rzeczy.
3. Organy administracji publicznej podejmują działania na rzecz ochrony zwierząt,
wspóÅ‚dziaÅ‚ajÄ…c w tym zakresie z odpowiednimi instytucjami i organizacjami krajowymi
i międzynarodowymi.
 
[Art. 2.
Ustawa reguluje postępowanie ze zwierzętami kręgowymi, w tym:
1) Przepisy niniejszej ustawy:
1) wdrażają postanowienia:
a) dyrektywy Rady 93/119/WE z dnia 22 grudnia 1993 r. w sprawie ochrony zwierzÄ…t
podczas uboju lub zabijania (Dz. Urz. WE L 340 z 31.12.1993, str. 21, z późn. zm.; Dz.
Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 15, str. 421, z późn. zm.),
b) dyrektywy Rady 98/58/WE z dnia 20 lipca 1998 r. dotyczÄ…cej ochrony zwierzÄ…t
hodowlanych (Dz. Urz. WE L 221 z 08.08.1998, str. 23, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 23, str. 316, z późn. zm.),
c) dyrektywy Rady 99/74/WE z dnia 19 lipca 1999 r. ustanawiajÄ…cej minimalne normy
ochrony kur niosek (Dz. Urz. WE L 203 z 03.08.1999, str. 53, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 26, str. 225, z późn. zm.),
d) dyrektywy Rady 2007/43/WE z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie ustanowienia
minimalnych zasad dotyczÄ…cych ochrony kurczÄ…t utrzymywanych z przeznaczeniem na
produkcję mięsa (Dz. Urz. UE L 182 z 12.07.2007, str. 19),
e) dyrektywy Rady 2008/119/WE z dnia 18 grudnia 2008 r. ustanawiajÄ…cej minimalne
normy ochrony cielÄ…t (Dz. Urz. UE L 10 z 15.01.2009, str. 7),
f) dyrektywy Rady 2008/120/WE z dnia 18 grudnia 2008 r. ustanawiajÄ…cej minimalne
normy ochrony świń (Dz. Urz. UE L 47 z 18.02.2009, str. 5);
2) wykonujÄ… postanowienia rozporzÄ…dzenia Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w
sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniającego
dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporzÄ…dzenie (WE) nr 1255/97 (Dz. Urz. UE L
3 z 05.01.2005, str. 1).
 
1) domowymi;
2) gospodarskimi;
3) wykorzystywanymi do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych
i specjalnych;
4) (uchylony)
5) utrzymywanymi w ogrodach zoologicznych;
6) wolno żyjącymi (dzikimi);
7) obcymi faunie rodzimej.]
 
<Art. 2.
1. Ustawa reguluje postępowanie ze zwierzętami kręgowymi.
2. Ustawy nie stosuje się do procedur stanowiących doświadczenie w rozumieniu
art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 21 stycznia 2005 r. o doświadczeniach na
zwierzÄ™tach (Dz. U. Nr 33, poz. 289, z późn. zm.2)).>
 
Art. 3.
W celu realizacji przepisów ustawy Inspekcja Weterynaryjna oraz inne wÅ‚aÅ›ciwe
organy administracji rzÄ…dowej i samorzÄ…du terytorialnego wspóÅ‚dziaÅ‚ajÄ… z samorzÄ…dem
lekarsko-weterynaryjnym oraz z innymi instytucjami i organizacjami społecznymi,
których statutowym celem dziaÅ‚ania jest ochrona zwierzÄ…t.
 
Art. 3a.
Do postępowań w sprawach:
1) o których mowa w art. 10, art. 13 oraz art. 24a,
2) dotyczących uchylenia, zmiany lub stwierdzenia nieważności decyzji wydanej
na podstawie art. 10, art. 13 lub art. 24a oraz w sprawach wznowienia
postępowania zakończonego wydaniem takiej decyzji
– nie stosuje siÄ™ przepisów art. 11 ust. 3–9 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn.
zm.3)) oraz przepisu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu
usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 47, poz. 278).
 
Art. 4.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) (uchylony)
2) „humanitarnym traktowaniu zwierzÄ…t” – rozumie siÄ™ przez to traktowanie
uwzględniające potrzeby zwierzęcia i zapewniające mu opiekę i ochronę;
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 171, poz. 1225 i Nr 220, poz.
1600, z 2009 r. Nr 18, poz. 97 oraz z 2011 r. Nr 63, poz. 322 i Nr 106, poz. 622.
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 180, poz.
1280, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 116, poz. 732, Nr 141, poz. 888, Nr 171, poz. 1056 i Nr 216,
poz. 1367, z 2009 r. Nr 3, poz. 11, Nr 18, poz. 97, Nr 168, poz. 1323 i Nr 201, poz. 1540 oraz z
2010 r. Nr 47, poz. 278.
3) „koniecznoÅ›ci bezzwÅ‚ocznego uÅ›miercenia” – rozumie siÄ™ przez to obiektywny
stan rzeczy stwierdzony, w miarę możliwości, przez lekarza weterynarii,
polegajÄ…cy na tym, że zwierzÄ™ może dalej żyć jedynie cierpiÄ…c i znoszÄ…c ból,
a moralnym obowiÄ…zkiem czÅ‚owieka staje siÄ™ skrócenie cierpieÅ„ zwierzÄ™cia;
4) „menażerii objazdowej” – rozumie siÄ™ przez to przedsiÄ™biorcÄ™ wykonujÄ…cego
działalność w zakresie organizowania obwoźnych wystaw zwierząt;
5) (uchylony)
6) „ogÅ‚uszaniu zwierzÄ™cia” – rozumie siÄ™ przez to metodÄ™ profesjonalnego caÅ‚kowitego
wyłączenia świadomości zwierzęcia, trwającego aż do jego śmierci;
7) „okrutnych metodach w chowie lub hodowli zwierzÄ…t” – rozumie siÄ™ przez to
dziaÅ‚ania lub zaniechania czÅ‚owieka prowadzÄ…ce w sposób oczywisty do
zmian patologicznych w organizmie zwierzęcia (somatycznych lub psychicznych),
zwÅ‚aszcza w postaci skutków znoszenia dotkliwego bólu, przymuszania
do określonego zachowania się (uległości) głodem, pragnieniem, działaniem
prÄ…du elektrycznego (z wyjÄ…tkiem używania pastuchów elektrycznych,
treserów oraz urzÄ…dzeÅ„ elektrycznych sÅ‚użących do przepÄ™du zwierzÄ…t) bÄ…dź
innymi zabiegami tego rodzaju, w szczególnoÅ›ci karmienie i pojenie zwierzÄ…t
przemocÄ…;
8) „okrutnym traktowaniu” – rozumie siÄ™ przez to wymienione w ustawie przypadki
znęcania się nad zwierzętami oraz inne postępowanie właściciela bądź
innej osoby, prowadzÄ…ce do skutków porównywalnych ze skutkami znÄ™cania
siÄ™;
9) „pielÄ™gnacji” – rozumie siÄ™ przez to wszystkie aspekty relacji pomiÄ™dzy
czÅ‚owiekiem a zwierzÄ™ciem, w szczególnoÅ›ci uruchamiane przez czÅ‚owieka
zasoby materialne i niematerialne, aby uzyskać i utrzymać u zwierzęcia stan
fizyczny i psychiczny, w którym najlepiej ono znosi warunki bytowania narzucone
przez człowieka;
10) „przeciążaniu zwierzÄ…t” – rozumie siÄ™ przez to zmuszanie do nadmiernego
wysiłku energetycznego, nieodpowiadającego możliwościom kondycyjnym
zwierzęcia ze względu na jego stan fizyczny i zdrowotny;
11) „rażącym zaniedbaniu” – rozumie siÄ™ przez to drastyczne odstÄ™pstwo od okreÅ›lonych
w ustawie norm postÄ™powania ze zwierzÄ™ciem, a w szczególnoÅ›ci w
zakresie utrzymywania zwierzęcia w stanie zagłodzenia, brudu, nieleczonej
choroby, w niewłaściwym pomieszczeniu i nadmiernej ciasnocie;
[12) „szczególnym okrucieÅ„stwie zabijajÄ…cego zwierzÄ™” – rozumie siÄ™ przez to
przedsiębranie przez sprawcę działań charakteryzujących się drastycznością
form i metod zadawania Å›mierci, a zwÅ‚aszcza zadawanie Å›mierci w sposób
wyszukany lub powolny, obliczony z premedytacją na zwiększenie rozmiaru
cierpień i czasu ich trwania;]
 
<12) „szczególnym okrucieÅ„stwie” – rozumie siÄ™ przez to przedsiÄ™branie
przez sprawcę działań charakteryzujących się drastycznością form i metod,
a zwÅ‚aszcza dziaÅ‚anie w sposób wyszukany lub powolny, obliczony z
premedytacją na zwiększenie rozmiaru cierpień i czasu ich trwania;>
13) „ubojni” – rozumie siÄ™ przez to każdy zakÅ‚ad pozostajÄ…cy pod paÅ„stwowÄ…
kontrolÄ… sanitarnÄ… i weterynaryjnÄ…, przeznaczony do wykonywania uboju
zwierzÄ…t;
14) „uwiÄ™zi” – rozumie siÄ™ przez to wszelkie urzÄ…dzenia mechaniczne krÄ™pujÄ…ce
swobodÄ™ ruchów zwierzÄ™cia, w zakresie możliwoÅ›ci przemieszczania siÄ™ ponad
ustalony zakres, jak też niektóre urzÄ…dzenia do kierowania ruchami zwierzÄ™cia
w sposób zamierzony przez czÅ‚owieka;
15) „wÅ‚aÅ›ciwych warunkach bytowania” – rozumie siÄ™ przez to zapewnienie zwierzÄ™ciu
możliwości egzystencji, zgodnie z potrzebami danego gatunku, rasy,
płci i wieku;
16) „zwierzÄ™tach bezdomnych” – rozumie siÄ™ przez to zwierzÄ™ta domowe lub gospodarskie,
które uciekÅ‚y, zabłąkaÅ‚y siÄ™ lub zostaÅ‚y porzucone przez czÅ‚owieka,
a nie ma możliwoÅ›ci ustalenia ich wÅ‚aÅ›ciciela lub innej osoby, pod której
opieką trwale dotąd pozostawały;
17) „zwierzÄ™tach domowych” – rozumie siÄ™ przez to zwierzÄ™ta tradycyjnie przebywajÄ…ce
wraz z człowiekiem w jego domu lub innym odpowiednim pomieszczeniu,
utrzymywane przez człowieka w charakterze jego towarzysza;
18) „zwierzÄ™tach gospodarskich” – rozumie siÄ™ przez to zwierzÄ™ta gospodarskie w
rozumieniu przepisów o organizacji hodowli i rozrodzie zwierzÄ…t gospodarskich;
19) „zwierzÄ™tach laboratoryjnych” - rozumie siÄ™ przez to zwierzÄ™ta laboratoryjne
w rozumieniu ustawy z dnia 21 stycznia 2005 r. o doświadczeniach na zwierzętach
(Dz. U. Nr 33, poz. 289);
20) „zwierzÄ™tach wykorzystywanych do celów specjalnych” – rozumie siÄ™ przez
to zwierzÄ™ta, których profesjonalna tresura oraz używanie odbywa siÄ™ na podstawie
odrÄ™bnych przepisów, regulujÄ…cych szczegóÅ‚owe zasady dziaÅ‚ania jednostek
Polskich Sił Zbrojnych, Policji, Straży Granicznej i innych formacji
podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji, służb kontroli
celnej, ratownictwa oraz regulujÄ…cych zasady szkolenia i wykorzystania psów
– przewodników osób ociemniaÅ‚ych;
21) „zwierzÄ™tach wolno żyjÄ…cych (dzikich)” – rozumie siÄ™ przez to zwierzÄ™ta
nieudomowione żyjące w warunkach niezależnych od człowieka;
22) i 23) - (uchylone);
24) „kurczÄ™tach brojlerach” – rozumie siÄ™ przez to ptaki z gatunku Gallus gallus
utrzymywane w celu pozyskania mięsa;
 
<25) ,,schronisku dla zwierzÄ…t” – rozumie siÄ™ przez to miejsce przeznaczone
do opieki nad zwierzętami domowymi spełniające warunki określone w
ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierzÄ…t oraz zwalczaniu
chorób zakaźnych zwierzÄ…t (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342
oraz z 2010 r. Nr 47, poz. 278, Nr 60, poz. 372 i Nr 78, poz. 513).>
 
Art. 5.
Każde zwierzę wymaga humanitarnego traktowania.
 
Art. 6.
[1. Nieuzasadnione lub niehumanitarne zabijanie zwierząt oraz znęcanie się nad
nimi jest zabronione.]
 
<1. Zabrania siÄ™ zabijania zwierzÄ…t, z wyjÄ…tkiem:
 
1) uboju i uśmiercania zwierząt gospodarskich oraz uśmiercania dzikich
ptaków i ssaków utrzymywanych przez czÅ‚owieka w celu pozyskania
miÄ™sa i skór,
2) poÅ‚owu ryb zgodnie z przepisami o ryboÅ‚ówstwie i rybactwie Å›ródlÄ…dowym,
3) konieczności bezzwłocznego uśmiercenia,
4) działań niezbędnych do usunięcia poważnego zagrożenia sanitarnego
ludzi lub zwierzÄ…t,
5) usuwania osobników bezpoÅ›rednio zagrażajÄ…cych ludziom lub innym
zwierzÄ™tom, jeżeli nie jest możliwy inny sposób usuniÄ™cia zagrożenia,
6) polowaÅ„, odstrzaÅ‚ów i ograniczania populacji zwierzÄ…t Å‚ownych,
7) usypiania Å›lepych miotów
– prowadzonych zgodnie z art. 33 oraz przepisami odrÄ™bnymi.>
<1a. Zabrania się znęcania nad zwierzętami.>
2. Przez znęcanie się nad zwierzętami należy rozumieć zadawanie albo świadome
dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpieÅ„, a w szczególnoÅ›ci:
[1) umyślne zranienie lub okaleczenie zwierzęcia, niestanowiące dozwolonego
prawem zabiegu lub doświadczenia na zwierzęciu;]
<1) umyślne zranienie lub okaleczenie zwierzęcia, niestanowiące dozwolonego
prawem zabiegu lub doświadczenia na zwierzęciu, w tym znakowanie
zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie, a także
wszelkie zabiegi mające na celu zmianę wyglądu zwierzęcia i wykonywane
w celu innym niż ratowanie jego zdrowia lub życia, a w szczególnoÅ›ci
przycinanie psom uszu i ogonów (kopiowanie);>
1a) znakowanie zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie;
2) (uchylony)
[3) umyślne używanie do pracy lub w celach sportowych albo rozrywkowych
zwierząt chorych, w tym rannych lub kulawych, albo zmuszanie ich do czynności
mogÄ…cych spowodować ból;]
<3) używanie do pracy albo w celach sportowych lub rozrywkowych zwierząt
chorych, a także zbyt młodych lub starych oraz zmuszanie ich do
czynnoÅ›ci, których wykonywanie może spowodować ból;>
4) bicie zwierzÄ…t przedmiotami twardymi i ostrymi lub zaopatrzonymi w urzÄ…dzenia
obliczone na sprawianie specjalnego bólu, bicie po gÅ‚owie, dolnej części
brzucha, dolnych częściach kończyn;
5) przeciążanie zwierzÄ…t pociÄ…gowych i jucznych Å‚adunkami w oczywisty sposób
nieodpowiadajÄ…cymi ich sile i kondycji lub stanowi dróg lub zmuszanie takich
zwierzÄ…t do zbyt szybkiego biegu;
6) transport zwierząt, w tym zwierząt hodowlanych, rzeźnych i przewożonych na
targowiska, przenoszenie lub przepÄ™dzanie zwierzÄ…t w sposób powodujÄ…cy
ich zbędne cierpienie i stres;
7) używanie uprzęży, pÄ™t, stelaży, wiÄ™zów lub innych urzÄ…dzeÅ„ zmuszajÄ…cych
zwierzÄ™ do przebywania w nienaturalnej pozycji, powodujÄ…cych zbÄ™dny ból,
uszkodzenia ciała albo śmierć;
8) dokonywanie na zwierzÄ™tach zabiegów i operacji chirurgicznych przez osoby
nieposiadające wymaganych uprawnień bądź niezgodnie z zasadami sztuki
lekarsko-weterynaryjnej, bez zachowania koniecznej ostrożności i oględności
oraz w sposób sprawiajÄ…cy ból, któremu można byÅ‚o zapobiec;
9) złośliwe straszenie lub drażnienie zwierząt;
[10) utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym
utrzymywanie ich w stanie rażącego niechlujstwa oraz w pomieszczeniach albo
klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji;]
<10) utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym
utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź
w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej
pozycji;>
11) porzucanie zwierzÄ™cia, a w szczególnoÅ›ci psa lub kota, przez wÅ‚aÅ›ciciela bÄ…dź
przez innÄ… osobÄ™, pod której opiekÄ… zwierzÄ™ pozostaje;
12) stosowanie okrutnych metod w chowie lub hodowli zwierzÄ…t;
13) (uchylony)
[14) trzymanie zwierzÄ…t na uwiÄ™zi, która powoduje u nich uszkodzenie ciaÅ‚a lub
cierpienie oraz nie zapewnia możliwości niezbędnego ruchu;]
15) organizowanie walk zwierzÄ…t;
<16) obcowanie płciowe ze zwierzęciem (zoofilia);
17) wystawianie zwierzÄ™cia domowego lub gospodarskiego na dziaÅ‚anie warunków
atmosferycznych, które zagrażajÄ… jego zdrowiu lub życiu;
18) transport żywych ryb lub ich przetrzymywanie w celu sprzedaży bez
dostatecznej ilości wody uniemożliwiającej oddychanie;
19) utrzymywanie zwierzęcia bez odpowiedniego pokarmu lub wody przez
okres wykraczający poza minimalne potrzeby właściwe dla gatunku.>
 
Art. 7.
1. ZwierzÄ™ traktowane w sposób okreÅ›lony w art. 6 ust. 2 może być czasowo odebrane
wÅ‚aÅ›cicielowi lub opiekunowi na podstawie decyzji wójta (burmistrza,
prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce pobytu zwierzęcia i przekazane:
1) schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę domowe lub laboratoryjne, lub
[2) państwowej jednostce organizacyjnej prowadzącej gospodarstwo rolne, jeżeli
jest to zwierzÄ™ gospodarskie, lub]
<2) gospodarstwu rolnemu wskazanemu przez wójta (burmistrza, prezydenta
miasta), jeżeli jest to zwierzę gospodarskie, lub>
3) ogrodowi zoologicznemu lub schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę
wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych,
sportowych lub utrzymywane w ogrodach zoologicznych.
[1a. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podejmowana jest z urzÄ™du lub na wniosek
Policji, lekarza weterynarii lub upoważnionego przedstawiciela organizacji społecznej,
której statutowym celem dziaÅ‚ania jest ochrona zwierzÄ…t.]
<1a. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podejmowana jest z urzÄ™du po uzyskaniu
informacji od Policji, straży gminnej, lekarza weterynarii lub upoważnione-
go przedstawiciela organizacji spoÅ‚ecznej, której statutowym celem dziaÅ‚ania
jest ochrona zwierzÄ…t.>
1b. Przekazanie zwierzÄ™cia, o którym mowa w ust. 1, nastÄ™puje za zgodÄ… podmiotu,
któremu zwierzÄ™ ma być przekazane.
1c. W przypadku braku zgody, o której mowa w ust. 1b, lub wystÄ…pienia innych okolicznoÅ›ci
uniemożliwiajÄ…cych przekazanie zwierzÄ™cia podmiotom, o których mowa
w ust. 1, zwierzę może zostać nieodpłatnie przekazane innej osobie prawnej
lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej albo osobie fizycznej,
która zapewni mu wÅ‚aÅ›ciwÄ… opiekÄ™.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podlega natychmiastowemu wykonaniu.
2a. Od decyzji, o której mowa w ust. 1, przysÅ‚uguje prawo wniesienia odwoÅ‚ania do
samorządowego kolegium odwoławczego w terminie 3 dni od daty doręczenia
decyzji. Samorządowe kolegium odwoławcze rozpoznaje odwołanie w terminie 7
dni.
[3. W przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy dalsze pozostawanie zwierzęcia u
dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu, policjant, a także
upoważniony przedstawiciel organizacji spoÅ‚ecznej, której statutowym celem
działania jest ochrona zwierząt, może odebrać mu zwierzę, zawiadamiając o tym
niezwÅ‚ocznie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), celem podjÄ™cia przez ten
organ decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia.]
<3. W przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy dalsze pozostawanie zwierzęcia
u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu,
policjant, strażnik gminny lub upoważniony przedstawiciel organizacji
spoÅ‚ecznej, której statutowym celem dziaÅ‚ania jest ochrona zwierzÄ…t, odbiera
mu zwierzÄ™, zawiadamiajÄ…c o tym niezwÅ‚ocznie wójta (burmistrza, prezydenta
miasta), celem podjęcia decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia.>
4. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, kosztami transportu, utrzymania i
koniecznego leczenia zwierzęcia obciąża się jego dotychczasowego właściciela
lub opiekuna.
5. Do należnoÅ›ci z tytuÅ‚u kosztów okreÅ›lonych w ust. 4 stosuje siÄ™ przepisy o postÄ™powaniu
egzekucyjnym w administracji.
6. Odebrane zwierzę podlega zwrotowi, jeżeli sąd nie orzeknie w trybie art. 35 ust.
3 przepadku zwierzęcia, a także jeżeli postępowanie karne w tej sprawie zostanie
umorzone.
 
Art. 8.
1. (uchylony)
2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania uwzględni problematykę
ochrony zwierzÄ…t w podstawie programowej ksztaÅ‚cenia ogólnego.
3. ZarzÄ…d województwa przygotowuje i wykonuje program upowszechniania znajomoÅ›ci
przepisów ustawy wÅ›ród rolników przez wojewódzkie oÅ›rodki doradztwa
rolniczego.
4. (uchylony).
5. Zadania samorzÄ…du województwa, o których mowa w art. 13 ust. 1, art. 22 ust.
1, art. 22a i art. 33a ust. 2, sÄ… zadaniami z zakresu administracji rzÄ…dowej.
 
 
 
Rozdział 2
Zwierzęta domowe
 
Art. 9.
1. Kto utrzymuje zwierzę domowe, ma obowiązek zapewnić mu pomieszczenie
chroniące je przed zimnem, upałami i opadami atmosferycznymi, z dostępem do
światła dziennego, umożliwiające swobodną zmianę pozycji ciała, odpowiednią
karmę i stały dostęp do wody.
[2. Uwięź, na której jest trzymane zwierzÄ™, nie może powodować u niego urazów
ani cierpień oraz musi mu zapewnić możliwość niezbędnego ruchu.]
<2. Zabrania siÄ™ trzymania zwierzÄ…t domowych na uwiÄ™zi w sposób staÅ‚y dÅ‚użej
niż 12 godzin w ciągu doby lub powodujący u nich uszkodzenie ciała lub
cierpienie oraz niezapewniający możliwości niezbędnego ruchu. Długość
uwiÄ™zi nie może być krótsza niż 3 m.>
<Art. 9a.
Osoba, która napotka porzuconego psa lub kota, w szczególnoÅ›ci pozostawionego
na uwięzi, ma obowiązek powiadomić o tym najbliższe schronisko dla zwierząt,
straż gminną lub Policję.>
 
Art. 10.
1. Prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psa rasy uznawanej za agresywnÄ… wymaga
zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wÅ‚aÅ›ciwego
ze względu na planowane miejsce prowadzenia hodowli lub utrzymywania
psa na wniosek osoby zamierzającej prowadzić taką hodowlę lub utrzymywać
takiego psa.
2. Zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, nie wydaje siÄ™, a wydane cofa siÄ™, jeżeli
pies bÄ™dzie lub jest utrzymywany w warunkach i w sposób, które stanowiÄ… zagrożenie
dla ludzi lub zwierzÄ…t.
2a. Organem wÅ‚aÅ›ciwym w sprawie cofniÄ™cia zezwolenia, o którym mowa w ust. 1,
jest wójt (burmistrz, prezydent miasta) wÅ‚aÅ›ciwy ze wzglÄ™du na miejsce prowadzenia
hodowli lub utrzymywania psa.
2b. W razie zmiany miejsca prowadzenia hodowli lub utrzymywania psa właściwy
organ dokonuje zmiany zezwolenia, o którym mowa w ust. 1.
2c. Rozstrzygnięcia w sprawie wydania zezwolenia oraz cofnięcia zezwolenia, o
którym mowa w ust. 1, sÄ… podejmowane w formie decyzji administracyjnej.
3. Minister właściwy do spraw administracji publicznej, po zasięgnięciu opinii
ZwiÄ…zku Kynologicznego w Polsce, ustala, w drodze rozporzÄ…dzenia, wykaz ras
psów uznawanych za agresywne, biorÄ…c pod uwagÄ™ konieczność zapewnienia
bezpieczeństwa ludzi i zwierząt.
<Art. 10a.
1. Zabrania siÄ™:
1) wprowadzania do obrotu zwierzÄ…t domowych na targowiskach, targach
i giełdach;
2) prowadzenia targowisk, targów i gieÅ‚d ze sprzedażą zwierzÄ…t domowych;
3) wprowadzania do obrotu psów i kotów poza miejscami ich chowu lub
hodowli.
2. Zabrania siÄ™ rozmnażania psów i kotów w celach handlowych.
3. Zabrania siÄ™ puszczania psów bez możliwoÅ›ci ich kontroli i bez oznakowania
umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna.
4. Zakaz, o którym mowa w ust. 3, nie dotyczy terenu prywatnego, jeżeli teren
ten jest ogrodzony w sposób uniemożliwiajÄ…cy psu wyjÅ›cie.
5. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, nie dotyczy podmiotów prowadzÄ…cych
schroniska dla zwierzÄ…t oraz organizacji spoÅ‚ecznych, których statutowym
celem działania jest ochrona zwierząt.
6. Zakaz, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy hodowli zwierzÄ…t zarejestrowanych
w ogólnokrajowych organizacjach spoÅ‚ecznych, których statutowym
celem jest dziaÅ‚alność zwiÄ…zana z hodowlÄ… rasowych psów i kotów.
Art. 10b.
1. Zabrania siÄ™ nabywania:
1) zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach;
2) psów i kotów poza miejscami ich chowu lub hodowli.
2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy nabycia psów i kotów od
podmiotów prowadzÄ…cych schroniska dla zwierzÄ…t oraz organizacji spoÅ‚ecznych,
których statutowym celem dziaÅ‚ania jest ochrona zwierzÄ…t.>
 
Art. 11.
1. Zapewnianie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie należy do
zadań własnych gmin.
2. Minister właściwy do spraw administracji publicznej w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, zasady
i warunki wyłapywania bezdomnych zwierząt.
[3. Wyłapywanie bezdomnych zwierząt oraz rozstrzyganie o dalszym postępowaniu
z tymi zwierzętami odbywa się wyłącznie na mocy uchwały rady gminy podjętej
po uzgodnieniu z powiatowym lekarzem weterynarii oraz po zasięgnięciu opinii
upoważnionego przedstawiciela organizacji spoÅ‚ecznej, której statutowym celem
działania jest ochrona zwierząt.]
<3. Zabrania się odławiania zwierząt bezdomnych bez zapewnienia im miejsca
w schronisku dla zwierząt, chyba że zwierzę stwarza poważne zagrożenie
dla ludzi lub innych zwierząt. Odławianie bezdomnych zwierząt odbywa się
wyłącznie na podstawie uchwaÅ‚y rady gminy, o której mowa w art. 11a.>
4. Organizacje spoÅ‚eczne, których statutowym celem dziaÅ‚ania jest ochrona zwierzÄ…t,
mogą zapewniać bezdomnym zwierzętom opiekę i w tym celu prowadzić
schroniska dla zwierząt, w porozumieniu z właściwymi organami samorządu terytorialnego.
 [Art. 11a.
1. Rada gminy może w drodze uchwały przyjąć program zapobiegający bezdomności
zwierzÄ…t obejmujÄ…cy w szczególnoÅ›ci:
1) sterylizacjÄ™ albo kastracjÄ™ zwierzÄ…t;
2) poszukiwanie nowych właścicieli dla zwierząt;
3) usypianie Å›lepych miotów.
2. Koszty realizacji programu, o którym mowa w ust. 1, ponosi gmina.]
<Art. 11a.
1. Rada gminy wypeÅ‚niajÄ…c obowiÄ…zek, o którym mowa w art. 11 ust. 1, okreÅ›la,
w drodze uchwały, corocznie do dnia 31 marca, program opieki nad
zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt.
2. Program, o którym mowa w ust. 1, obejmuje:
1) zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku dla zwierząt;
2) opiekę nad wolno żyjącymi kotami, w tym ich dokarmianie;
3) odławianie bezdomnych zwierząt;
4) obligatoryjnÄ… sterylizacjÄ™ albo kastracjÄ™ zwierzÄ…t w schroniskach dla
zwierzÄ…t;
5) poszukiwanie właścicieli dla bezdomnych zwierząt;
6) usypianie Å›lepych miotów;
7) wskazanie gospodarstwa rolnego w celu zapewnienia miejsca dla zwierzÄ…t
gospodarskich;
8) zapewnienie całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadkach zdarzeń
drogowych z udziałem zwierząt.
3. Program, o którym mowa w ust. 1, może obejmować plan znakowania zwierzÄ…t
w gminie.
4. Realizacja zadaÅ„, o których mowa w ust. 2 pkt 3–6, może zostać powierzona
podmiotowi prowadzÄ…cemu schronisko dla zwierzÄ…t.
5. Program, o którym mowa w ust. 1, zawiera wskazanie wysokoÅ›ci Å›rodków
finansowych przeznaczonych na jego realizacjÄ™ oraz sposób wydatkowania
tych Å›rodków. Koszty realizacji programu ponosi gmina.
6. Projekt programu, o którym mowa w ust. 1, przygotowuje wójt (burmistrz,
prezydent miasta).
7. Projekt programu, o którym mowa w ust. 1, wójt (burmistrz, prezydent
miasta) najpóźniej do dnia 1 lutego przekazuje do zaopiniowania:
1) właściwemu powiatowemu lekarzowi weterynarii;
2) organizacjom spoÅ‚ecznym, których statutowym celem dziaÅ‚ania jest
ochrona zwierząt, działającym na obszarze gminy;
3) dzierżawcom lub zarzÄ…dcom obwodów Å‚owieckich, dziaÅ‚ajÄ…cych na obszarze
gminy.
8. Podmioty, o których mowa w ust. 7, w terminie 21 dni od dnia otrzymania
projektu programu, o którym mowa w ust. 1, wydajÄ… opinie o projekcie.
Niewydanie opinii w tym terminie uznaje się za akceptację przesłanego programu.>
Rozdział 3
Zwierzęta gospodarskie
 
Art. 12.
1. Kto utrzymuje zwierzęta gospodarskie jest obowiązany do zapewnienia im opieki
i wÅ‚aÅ›ciwych warunków bytowania.
2. Warunki chowu lub hodowli zwierzÄ…t nie mogÄ… powodować urazów i uszkodzeÅ„
ciała lub innych cierpień.
3. (uchylony)
3a. (uchylony)
4. Zabrania się tuczu gęsi i kaczek na stłuszczone wątroby.
4a. Z zastrzeżeniem ust. 4b zabrania się utrzymywania cieląt:
1) powyżej 8 tygodnia życia w pojedynczych boksach;
2) na uwięzi, z wyjątkiem pory karmienia, a w czasie jej trwania nie dłużej niż
jednÄ… godzinÄ™.
4b. Przepis ust. 4a pkt 1 nie dotyczy gospodarstw rolnych, w których jednoczeÅ›nie
utrzymywane jest mniej niż 6 cieląt.
5. Obsada zwierzÄ…t ponad ustalone normy powierzchni dla danego gatunku, wieku i
stanu fizjologicznego jest zabroniona.
6. Zabrania siÄ™ importu zwierzÄ…t i produktów zwierzÄ™cych uzyskanych w wyniku
chowu lub hodowli z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy.
6a. Utrzymujący zwierzęta gospodarskie przechowuje przez okres 3 lat dokumentację
weterynaryjnÄ… dotyczÄ…cÄ… przebiegu leczenia, przeprowadzonych zabiegów
weterynaryjnych oraz padłych zwierząt.
7. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, wymagania
i sposób postÄ™powania przy utrzymywaniu gatunków zwierzÄ…t gospodarskich,
dla których normy ochrony zostaÅ‚y okreÅ›lone w przepisach Unii Europejskiej
obowiązujących w tym zakresie, mając na względzie zapewnienie tym
zwierzÄ™tom wÅ‚aÅ›ciwych warunków bytowania i opieki oraz wpÅ‚yw tych warunków
na zdrowie i dobrostan zwierzÄ…t.
8. Minister właściwy do spraw rolnictwa może określić, w drodze rozporządzenia,
minimalne warunki utrzymywania gatunków zwierzÄ…t gospodarskich innych niż
wymienione w ust. 7, mając na względzie zapewnienie tym zwierzętom właściwych
warunków bytowania.
Art. 12a.
1. Posiadacz kurnika, w którym sÄ… utrzymywane kurczÄ™ta brojlery, zwany dalej
„posiadaczem kurnika”, sprawuje samodzielnie opiekÄ™ nad kurczÄ™tami brojlerami
lub zapewnia sprawowanie tej opieki przez osoby, które:
1) odbyÅ‚y szkolenie w zakresie przepisów dotyczÄ…cych ochrony kurczÄ…t brojlerów
lub
2) sprawowały opiekę nad kurczętami brojlerami nieprzerwanie od dnia 30
czerwca 2009 r. do dnia 30 czerwca 2010 r., lub
3) ukoÅ„czyÅ‚y szkolenie w zakresie warunków utrzymywania zwierzÄ…t gospodarskich,
które zostaÅ‚o przeprowadzone w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do
dnia 30 czerwca 2010 r., i mają zaświadczenie potwierdzające ukończenie takiego
szkolenia, lub
4) sÄ… absolwentami zawodowych szkóÅ‚ prowadzÄ…cych ksztaÅ‚cenie w zawodach
ujÄ™tych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, o której mowa w
art. 24 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r.
Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.4)), zwiÄ…zanych z chowem lub hodowlÄ… zwierzÄ…t,
lub
5) sÄ… absolwentami szkóÅ‚ wyższych na kierunku weterynaria, zootechnika lub
rolnictwo
– zwane dalej „opiekunami”.
2. Posiadacz kurnika może powierzyć opiekÄ™ nad kurczÄ™tami brojlerami również
osobie prawnej albo jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
jeżeli podmioty te zapewnią, że opiekę nad kurczętami brojlerami będą
sprawować osoby spełniające warunki określone w ust. 1.
Art. 12b.
1. Szkolenie, o którym mowa w art. 12a ust. 1 pkt 1, jest przeprowadzane przez
podmiot, który zostaÅ‚ upoważniony do prowadzenia takiego szkolenia, w drodze
decyzji, przez wojewódzkiego lekarza weterynarii wÅ‚aÅ›ciwego ze wzglÄ™du na
siedzibÄ™ tego podmiotu, a w przypadku osób fizycznych – wÅ‚aÅ›ciwego ze
względu na miejsce zamieszkania lub miejsce wykonywania działalności gospodarczej.
2. Wojewódzki lekarz weterynarii, na wniosek podmiotu, o którym mowa w ust. 1,
wydaje upoważnienie do prowadzenia szkolenia, jeżeli podmiot spełnia warunki
kadrowe, organizacyjne i techniczne określone w przepisach wydanych na podstawie
ust. 6 pkt 1 oraz przedstawi:
1) szczegóÅ‚owy program szkolenia zawierajÄ…cy nastÄ™pujÄ…ce zagadnienia:
a) wymagania i sposób postÄ™powania przy utrzymywaniu kurczÄ…t brojlerów,
b) fizjologiÄ™ zwierzÄ…t, ich potrzeby w zakresie karmienia, pojenia oraz
zachowanie zwierząt i pojęcie stresu,
c) praktyczne aspekty obchodzenia się z kurczętami brojlerami podczas ich
wyłapywania, załadunku i transportu,
d) zasady opieki nad kurczętami brojlerami oraz procedury uśmiercania lub
uboju w nagłych przypadkach,
e) profilaktyczne środki bezpieczeństwa biologicznego;
2) plan realizacji (harmonogram) szkolenia;
3) listÄ™ osób, które bÄ™dÄ… prowadziÅ‚y szkolenie.
3. Podmioty upoważnione do prowadzenia szkolenia, o którym mowa w art. 12a
ust. 1 pkt 1, wydajÄ… zaÅ›wiadczenia o jego ukoÅ„czeniu osobom, które uczestniczyÅ‚y we wszystkich zajÄ™ciach objÄ™tych programem szkolenia, co zostaÅ‚o potwierdzone
na liście obecności.
4. Wojewódzki lekarz weterynarii przeprowadza kontrole podmiotu upoważnionego
do prowadzenia szkolenia, o którym mowa w art. 12a ust. 1 pkt 1, w zakresie
spełniania wymagań kadrowych, organizacyjnych i technicznych umożliwiających
przeprowadzenie tego szkolenia i prowadzenia tego szkolenia zgodnie z jego
szczegóÅ‚owym programem.
5. Wojewódzki lekarz weterynarii może cofnąć, w drodze decyzji, upoważnienie, o
którym mowa w ust. 2, jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzi, że
podmiot nie speÅ‚nia warunków kadrowych, organizacyjnych i technicznych
umożliwiajÄ…cych prowadzenie szkolenia, o którym mowa w art. 12a ust. 1 pkt 1,
lub prowadzi to szkolenie niezgodnie z jego szczegóÅ‚owym programem.
6. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia:
1) warunki kadrowe, organizacyjne i techniczne, jakie powinien spełniać podmiot
upoważniony do prowadzenia szkolenia, o którym mowa w art. 12a ust.
1 pkt 1, mając na względzie zapewnienie właściwego poziomu prowadzenia
tego szkolenia;
2) wzór zaÅ›wiadczenia, o którym mowa w ust. 3, majÄ…c na wzglÄ™dzie ujednolicenie
dokumentów potwierdzajÄ…cych odbycie szkolenia, o którym mowa w
art. 12a ust. 1 pkt 1.
Art. 12c.
Posiadacz kurnika lub opiekunowie przekazują osobom wykonującym czynności
zwiÄ…zane z utrzymywaniem kurczÄ…t brojlerów informacje i instrukcje dotyczÄ…ce ich
utrzymywania, wyłapywania, załadunku i uśmiercania.
Art. 12d.
Posiadacz kurnika lub opiekunowie mogÄ… zwiÄ™kszyć obsadÄ™ kurczÄ…t brojlerów
w kurniku, w którym sÄ… utrzymywane te kurczÄ™ta, jeżeli:
1) sÄ… speÅ‚nione wymagania dotyczÄ…ce zwiÄ™kszenia obsady kurczÄ…t brojlerów w
kurniku, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 12 ust. 7;
2) powiadomią o takim zamiarze powiatowego lekarza weterynarii właściwego
ze wzglÄ™du na lokalizacjÄ™ kurnika, w którym sÄ… utrzymywane kurczÄ™ta brojlery,
co najmniej 15 dni przed umieszczeniem stada w tym kurniku, podajÄ…c
planowany poziom obsady.
Art. 12e.
Minister wÅ‚aÅ›ciwy do spraw rolnictwa okreÅ›li, w drodze rozporzÄ…dzenia, sposób
ustalania poziomu obsady kurczÄ…t brojlerów w kurniku, w którym sÄ… utrzymywane te
kurczęta, mając na względzie ujednolicenie sposobu obliczania łącznej masy żywych
kurczÄ…t brojlerów w przeliczeniu na 1 m2 dostÄ™pnej im powierzchni użytkowej.
Art. 12f.
1. Posiadacz kurnika lub opiekunowie prowadzÄ… dla każdego kurnika, w którym sÄ…
utrzymywane kurczęta brojlery, dokumentację zawierającą:
1) informacje o:
a) liczbie wprowadzonych kurczÄ…t brojlerów,
b) powierzchni użytkowej,
c) liczbie padÅ‚ych kurczÄ…t brojlerów stwierdzonej podczas każdej kontroli
i przyczynach ich śmierci,
d) liczbie kurczÄ…t brojlerów uÅ›mierconych i przyczynach ich uÅ›miercenia,
e) liczbie kurczÄ…t brojlerów pozostaÅ‚ych w stadzie po sprzedaży lub po
uśmierceniu;
2) nazwÄ™ mieszaÅ„ca kurczÄ…t brojlerów, jeżeli jest znana.
2. Dokumentacja, o której mowa w ust. 1, jest przechowywana przez 3 lata od dnia
umieszczenia kurczÄ…t brojlerów w kurniku, w którym sÄ… one utrzymywane, i
udostępniana powiatowemu lekarzowi weterynarii.
3. Posiadacz kurnika lub opiekunowie zaopatrują wysyłane do ubojni kurczęta
brojlery, pochodzące z kurnika o zwiększonej obsadzie, w informację zawierającą:
1) nazwÄ™ mieszaÅ„ca kurczÄ…t brojlerów, jeżeli jest znana;
2) wskaźnik Å›miertelnoÅ›ci dziennej, który oblicza siÄ™ dzielÄ…c liczbÄ™ kurczÄ…t brojlerów
padłych w kurniku tego samego dnia, w tym uśmierconych z powodu
choroby lub z innych przyczyn, przez liczbÄ™ kurczÄ…t brojlerów znajdujÄ…cych
się w kurniku w tym dniu, i mnożąc otrzymaną wartość przez 100;
3) skumulowany wskaźnik Å›miertelnoÅ›ci dziennej, bÄ™dÄ…cy sumÄ… wskaźników
śmiertelności dziennej.
Art. 12g.
1. Podmiot prowadzący ubojnię gromadzi, pod nadzorem urzędowego lekarza weterynarii
w rozumieniu przepisów o kontroli weterynaryjnej w handlu, dane dotyczÄ…ce
gospodarstwa, z którego pochodzÄ… kurczÄ™ta brojlery, kurnika, w którym
sÄ… utrzymywane kurczÄ™ta brojlery, i liczby kurczÄ…t brojlerów padÅ‚ych podczas
transportu do ubojni oraz dane i informacje, o których mowa w art. 12f ust. 3 pkt
2 i 3.
2. UrzÄ™dowy lekarz weterynarii po przeprowadzeniu kontroli, o której mowa w art.
5 rozporzÄ…dzenia (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29
kwietnia 2004 r. ustanawiajÄ…cego szczególne przepisy dotyczÄ…ce organizacji
urzÄ™dowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzÄ™cego
przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str.
206, z późn. zm.; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 75), i
na podstawie wyników badania poubojowego, okreÅ›la poziom dobrostanu kurczÄ…t
brojlerów, w tym czÄ™stotliwość wystÄ™powania przypadków kontaktowego
zapalenia skóry, zarobaczenia i chorób ogólnoustrojowych w kurniku, w którym
sÄ… utrzymywane kurczÄ™ta brojlery, lub w gospodarstwie, z którego pochodziÅ‚y
kurczęta brojlery poddane ubojowi.
3. W przypadku gdy wyniki badania poubojowego lub dane i informacje, o których
mowa w art. 12f ust. 3 pkt 2 i 3, wskazują na niski poziom dobrostanu, urzędowy
lekarz weterynarii przekazuje informacje zawierajÄ…ce wyniki badania poubojowego
posiadaczowi kurnika lub opiekunom oraz powiatowemu lekarzowi weterynarii,
wÅ‚aÅ›ciwemu ze wzglÄ™du na lokalizacjÄ™ kurnika, w którym sÄ… utrzymywane
kurczęta brojlery.
4. Posiadacz kurnika lub opiekunowie podejmujÄ…, pod nadzorem powiatowego lekarza
weterynarii właściwego ze względu na lokalizację kurnika, działania mające
na celu poprawÄ™ dobrostanu kurczÄ…t brojlerów.
Art. 12h.
1. Powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza kontrole gospodarstw, w których sÄ…
utrzymywane kurczÄ™ta brojlery, w sposób okreÅ›lony w rozporzÄ…dzeniu (WE) nr
882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie
kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z
prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt
i dobrostanu zwierzÄ…t (Dz. Urz. UE L 165 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.;
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 200).
2. Powiatowy lekarz weterynarii, za poÅ›rednictwem wojewódzkiego lekarza weterynarii,
przekazuje GÅ‚ównemu Lekarzowi Weterynarii informacje o:
1) wynikach kontroli, o których mowa w ust. 1;
2) wynikach badaÅ„ poubojowych, o których mowa w art. 12g ust. 2, i podjÄ™tych
dziaÅ‚aniach majÄ…cych na celu poprawÄ™ dobrostanu kurczÄ…t brojlerów.
Art. 12i.
1. GÅ‚ówny Lekarz Weterynarii przekazuje Komisji Europejskiej:
1) sprawozdanie z monitorowania wybranych stad kurczÄ…t brojlerów poddanych
ubojowi w okresie 12 miesięcy;
2) coroczne sprawozdanie z kontroli przeprowadzonych w gospodarstwach, w
których sÄ… utrzymywane kurczÄ™ta brojlery, wraz z wykazem podjÄ™tych dziaÅ‚aÅ„
majÄ…cych na celu poprawÄ™ dobrostanu tych kurczÄ…t.
2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jest przekazywane do dnia 30
czerwca następnego roku.
Art. 12j.
Przepisów art. 12a–12i nie stosuje siÄ™ do:
1) gospodarstw, w których liczba utrzymywanych kurczÄ…t brojlerów jest mniejsza
niż 500 sztuk;
2) gospodarstw utrzymujących wyłącznie stada hodowlane;
3) stad hodowlanych w gospodarstwach utrzymujÄ…cych zarówno stada hodowlane,
jak i stada produkcyjne;
4) zakÅ‚adów wylÄ™gu drobiu;
5) kurczÄ…t utrzymywanych w systemie ekstensywnego chowu Å›cióÅ‚kowego z dostÄ™pem
do wolnego wybiegu, o których mowa w rozporzÄ…dzeniu Komisji
(WE) nr 543/2008 z dnia 16 czerwca 2008 r. wprowadzajÄ…cym szczegóÅ‚owe
przepisy wykonawcze do rozporzÄ…dzenia Rady (WE) nr 1243/2007 w sprawie
niektórych norm handlowych w odniesieniu do miÄ™sa drobiowego (Dz.
Urz. UE L 157 z 17.06.2008, str. 46, z późn. zm.) w załączniku V, w lit. b–e;
6) kurczÄ…t utrzymywanych zgodnie z metodami produkcji ekologicznej w sposób
określony w rozporządzeniu Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca
2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych
i uchylajÄ…cym rozporzÄ…dzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. Urz. UE L
189 z 20.07.2007, str. 1) oraz w przepisach Unii Europejskiej wydanych w
trybie tego rozporzÄ…dzenia.
 
Art. 13.
1. Wprowadzenie dotychczas niestosowanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
technologii chowu zwierzÄ…t wymaga uzyskania zezwolenia marszaÅ‚ka województwa
stwierdzającego, że technologia spełnia wymogi określone ustawą.
2. Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej określi, w drodze rozporządzenia,
warunki, tryb i sposób wydawania zezwolenia, o którym mowa w ust. 1.
 
Art. 14.
1. Sposób i warunki używania zwierzÄ…t do pracy nie mogÄ… stwarzać nieuzasadnionego
zagrożenia dla ich życia i zdrowia ani zadawać im cierpienia.
2. Zabrania siÄ™ w szczególnoÅ›ci:
1) przeciążania zwierząt;
2) używania do pracy zwierząt chorych lub niedożywionych;
3) używania uprzęży, wÄ™dzideÅ‚, rzÄ™dów wierzchowych, juków, podków, pojazdów
lub narzędzi mogących, ze względu na zły stan techniczny lub niewłaściwą
konstrukcję, spowodować obrażenia ciała lub śmierć zwierzęcia;
4) używania do popÄ™dzania zwierzÄ…t przedmiotów lub narzÄ™dzi, które mogÄ…
spowodować okaleczenie zwierzęcia;
5) zmuszania do wyczerpującego kłusu lub galopu zwierząt ciągnących ładunek;
6) używania do zrywki drewna koni poniżej piątego roku życia.
3. Osoba wykorzystująca zwierzęta do pracy ma obowiązek zapewnić im, w ciągu
każdej doby, wypoczynek dla regeneracji sił, właściwy dla danego gatunku.
 
 
Rozdział 4
ZwierzÄ™ta wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych,
sportowych i specjalnych
 
Art. 15.
1. Warunki wystÄ™pów, treningów i tresury oraz metody postÄ™powania ze zwierzÄ™tami
wykorzystywanymi do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych,
sportowych i specjalnych nie mogą zagrażać ich życiu i zdrowiu ani powodować
cierpienia.
2. Warunki wystÄ™pów zwierzÄ…t, o których mowa w ust. 1, muszÄ… być okreÅ›lone w
przygotowanym przez organizatora występu scenariuszu lub odpowiednim programie
zatwierdzonym przez GÅ‚ównego Lekarza Weterynarii albo wskazanÄ…
przez niego osobÄ™.
3. Zabrania siÄ™ stosowania wobec zwierzÄ…t farmakologicznych i mechanicznych
metod i Å›rodków dopingujÄ…cych.
4. ZwierzÄ™ta, o których mowa w ust. 1, powinny mieć zapewniony wÅ‚aÅ›ciwy wypoczynek.
Zabrania siÄ™ w szczególnoÅ›ci wykorzystywania tych zwierzÄ…t bezpoÅ›rednio
po transporcie, bez regeneracji wypoczynkowo-ruchowej.
5. ZwierzÄ™tom, o których mowa w ust. 1, należy zapewnić opiekÄ™ lekarskoweterynaryjnÄ….
6. (uchylony)
 
Art. 16.
Zabrania siÄ™ wykorzystywania zwierzÄ…t w widowiskach i sportach noszÄ…cych znamiona
okrucieÅ„stwa, w szczególnoÅ›ci zabrania siÄ™ organizowania walk z udziaÅ‚em
byków, psów, kogutów.
 
Art. 17.
1. Do tresury i pokazów dla celów widowiskowo-rozrywkowych mogÄ… być wykorzystywane
tylko zwierzÄ™ta urodzone i wychowane w niewoli i tylko takie, którym
mogą być zapewnione warunki egzystencji stosowne do potrzeb danego gatunku.
2. Tresura zwierzÄ…t do celów widowiskowo-rozrywkowych i obronnych nie może
być prowadzona w sposób powodujÄ…cy ich cierpienie.
3. Nie wolno prowadzić tresury zwierząt wyłącznie w celu zwiększenia ich agresywności.
4. Zabrania siÄ™ zmuszania zwierzÄ…t do wykonywania czynnoÅ›ci, które powodujÄ…
ból lub sÄ… sprzeczne z ich naturÄ….
5. Zabrania się działalności menażerii objazdowych.
6. Zabrania siÄ™ propagowania lub upowszechniania drastycznych scen zabijania,
zadawania cierpienia lub innej przemocy, ze strony czÅ‚owieka, której ofiarami sÄ…
zwierzęta, chyba że sceny te mają na celu napiętnowanie okrutnego zachowania
wobec zwierzÄ…t.
7. Do zwierzÄ…t, o których mowa w ust. 2, stosuje siÄ™ odpowiednio przepisy art. 9.
8. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw kultury określi, w drodze rozporządzenia, minimalne warunki
utrzymywania poszczególnych gatunków zwierzÄ…t wykorzystywanych do celów
rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych, majÄ…c
na względzie zapewnienie im właściwej opieki.
9. (uchylony).
 
Art. 18.
1. ZwierzÄ™ta wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych,
sportowych i specjalnych mogą być przetrzymywane, hodowane i prezentowane
jedynie w stadninach, cyrkach lub bazach cyrkowych oraz w miejscach
przeznaczonych dla zwierzÄ…t wykorzystywanych do celów specjalnych, pod
nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej.
2. Przetrzymywanie, hodowla lub prezentacja zwierzÄ…t, o których mowa w ust. 1,
musi być wykonywana w sposób gwarantujÄ…cy bezpieczeÅ„stwo ludzi i zwierzÄ…t.
 
 
Rozdział 5
(uchylony - art. 19 i 20)
 
 
Rozdział 6
Zwierzęta wolno żyjące (dzikie)
 
Art. 21.
ZwierzÄ™ta wolno żyjÄ…ce stanowiÄ… dobro ogólnonarodowe i powinny mieć zapewnione
warunki rozwoju i swobodnego bytu, z wyjÄ…tkiem tych, o których mowa w art.
33a ust. 1.
 
Art. 22.
1. Pozyskiwanie zwierząt wolno żyjących (dzikich) w celu preparowania ich zwłok
wymaga zezwolenia marszaÅ‚ka województwa wÅ‚aÅ›ciwego ze wzglÄ™du na miejsce
wykonywania eksponatów.
2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje siÄ™, jeżeli zwÅ‚oki zwierzÄ…t bÄ™dÄ…
preparowane wyłącznie w celu naukowym, dydaktycznym lub edukacyjnym.
3. W zezwoleniu ustala siÄ™ warunki i sposób pozyskiwania zwierzÄ…t, o których
mowa w ust. 1, po uzyskaniu opinii starosty właściwego ze względu na miejsce
pozyskiwania tych zwierzÄ…t.
4. Przepisów ust. 1–3 nie stosuje siÄ™ do zwierzÄ…t wolno żyjÄ…cych (dzikich), których
pozyskiwanie regulują odrębne przepisy.
5. Zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, nie wydaje siÄ™, a wydane cofa, jeżeli:
1) zachodzi uzasadniona potrzeba ochrony zasobów genetycznych;
2) przemawiają za tym względy sanitarne.
Art. 22a.
Pozyskiwanie zwierząt wolno żyjących (dzikich) w celu tworzenia kolekcji spreparowanych
zwÅ‚ok tych zwierzÄ…t wymaga zgody marszaÅ‚ka wojewaództwa wÅ‚aÅ›ciwego
ze względu na miejsce tworzenia takiej kolekcji.
 
Art. 23. (uchylony)
 
 
Rozdział 7
Transport zwierzÄ…t
 
Art. 24.
Zasady postępowania w zakresie transportu zwierząt kręgowych są określone w rozporządzeniu
Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony
zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniającym dyrektywy
64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporzÄ…dzenie (WE) nr 1255/97 (Dz.Urz.
UE L 3 z 5.01.2005, str. 1), zwanym dalej „rozporzÄ…dzeniem nr 1/2005”.
Art. 24a.
Powiatowy lekarz weterynarii wykonuje zadania i uprawnienia właściwej władzy
określone w rozporządzeniu nr 1/2005, w tym:
1) przeprowadza kontrole;
2) wydaje, na wniosek, decyzje w sprawach:
a) zezwoleÅ„, o których mowa w art. 10 i 11 rozporzÄ…dzenia nr 1/2005,
b) licencji, o których mowa w art. 17 ust. 2 rozporzÄ…dzenia nr 1/2005,
c) Å›wiadectw zatwierdzenia, o których mowa w art. 18 ust. 1 i art. 19 ust. 1
rozporzÄ…dzenia nr 1/2005.
Art. 24b.
Powiatowy lekarz weterynarii prowadzi rejestry, o których mowa w art. 13 ust. 3 i 4,
art. 18 ust. 3 i art. 19 ust. 3 i 4 rozporzÄ…dzenia nr 1/2005, oraz przekazuje GÅ‚ównemu
Lekarzowi Weterynarii, za poÅ›rednictwem wojewódzkiego lekarza weterynarii, informacje
zawarte w tych rejestrach, w tym informacje o każdej zmianie stanu faktycznego
lub prawnego w nich ujawnionego.
Art. 24c.
1. Szkolenia osób, o których mowa w art. 6 ust. 4 i 5 oraz art. 9 ust. 2 lit. a rozporzÄ…dzenia
nr 1/2005, prowadzi się po uzyskaniu upoważnienia powiatowego lekarza
weterynarii właściwego ze względu na miejsce prowadzenia szkolenia.
2. Powiatowy lekarz weterynarii, w drodze decyzji, udziela upoważnienia do prowadzenia
szkolenia osób, o których mowa w art. 6 ust. 4 lub 5 lub art. 9 ust. 2
lit. a rozporządzenia nr 1/2005, jeżeli podmiot zamierzający je prowadzić przedstawi:
1) program szkolenia uwzględniający zakres określony w załącznikach I, II lub
IV do rozporzÄ…dzenia nr 1/2005;
2) plan realizacji szkolenia;
3) listÄ™ osób wyznaczonych do prowadzenia szkolenia.
Art. 24d.
W przypadku szkolenia osób, o których mowa w art. 6 ust. 5 rozporzÄ…dzenia nr
1/2005, powiatowy lekarz weterynarii właściwy ze względu na miejsce prowadzenia
szkolenia powołuje komisję egzaminacyjną w celu przeprowadzenia egzaminu kończącego
szkolenie.
Art. 24e.
1. Podmiot upoważniony do prowadzenia szkolenia, niezwłocznie po zakończeniu
szkolenia, albo komisja egzaminacyjna, niezwłocznie po przeprowadzeniu egzaminu
koÅ„czÄ…cego szkolenie, sporzÄ…dza protokóÅ‚, który nastÄ™pnie przekazuje
powiatowemu lekarzowi weterynarii właściwemu ze względu na miejsce prowadzenia
szkolenia.
2. Powiatowy lekarz weterynarii, po otrzymaniu protokoÅ‚u, o którym mowa w ust.
1, wydaje:
1) zaświadczenia albo
2) licencje – w przypadku osób, o których mowa w art. 6 ust. 5 rozporzÄ…dzenia
nr 1/2005
– potwierdzajÄ…ce kwalifikacje w zakresie transportu lub obsÅ‚ugi zwierzÄ…t.
Art. 24f.
Minister właściwy do spraw rolnictwa, w drodze rozporządzenia, określi:
1) tryb powoÅ‚ywania komisji egzaminacyjnej, o której mowa w art. 24d, oraz
kwalifikacje osób wchodzÄ…cych w jej skÅ‚ad,
2) sposób przeprowadzania egzaminu koÅ„czÄ…cego szkolenie osób, o których
mowa w art. 6 ust. 5 rozporzÄ…dzenia nr 1/2005,
3) zakres informacji zawartych w protokole, o którym mowa w art. 24e ust. 1,
4) wzory zaÅ›wiadczeÅ„, o których mowa w art. 24e ust. 2 pkt 1
– majÄ…c na wzglÄ™dzie zapewnienie uzyskania odpowiednich kwalifikacji w zakresie
ochrony zwierzÄ…t w czasie transportu, w tym uzyskanie przez osoby przeszkolone
wiedzy i umiejÄ™tnoÅ›ci w zakresie, o którym mowa w załącznikach I, II
lub IV do rozporzÄ…dzenia nr 1/2005.
Art. 24g.
Koszty szkolenia ponoszÄ… odpowiednio przewoźnicy, o których mowa w art. 6 ust. 4
rozporzÄ…dzenia nr 1/2005, albo operatorzy punktów gromadzenia, o których mowa w
art. 9 ust. 2 rozporzÄ…dzenia nr 1/2005.
Art. 25.
ProwadzÄ…cy pojazd mechaniczny, który potrÄ…ciÅ‚ zwierzÄ™, obowiÄ…zany jest, w miarÄ™
możliwości, do zapewnienia mu stosownej pomocy lub zawiadomienia jednej ze
sÅ‚użb, o których mowa w art. 33 ust. 3.
Art. 26. (uchylony)
 
 
Rozdział 8
Zabiegi na zwierzętach
 
Art. 27.
1. Zabiegi lekarsko-weterynaryjne na zwierzętach są dopuszczalne dla ratowania
ich życia lub zdrowia oraz dla koniecznego ograniczenia populacji i mogą być
przeprowadzane wyłącznie przez osoby uprawnione.
2. Zabiegi lekarsko-weterynaryjne i zootechniczne lub inne zabiegi wynikajÄ…ce z
technologii produkcji mogÄ… być wykonywane na zwierzÄ

Brzeskie Towarzystwo Miłośników Zwierząt - Przytulisko Przytul Psisko - Prawo a zwierzęta